Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (September 2006) > Dünya Siyaset > İngiltere’den dünyaya: Kâbusa hoşgeldiniz!
Dünya Siyaset
İngiltere’den dünyaya: Kâbusa hoşgeldiniz!
Ebru Afat
AME­Rİ­KA­LI aka­de­mis­yen Be­ne­dict An­der­son, ulus­la­rın do­ğu­şu ve ge­li­şi­mi­ni in­ce­le­di­ği ün­lü ese­ri­ne “Ha­ya­li Ce­ma­at­ler” baş­lı­ğı­nı ver­me­yi ter­cih et­miş­ti. Zi­ra An­der­son’a gö­re ulus, kan ba­ğı ve din te­mel­li es­ki tip ce­ma­at­le­rin ye­ri­ni alan ha­yal edil­miş ye­ni bir ce­ma­at­ti ve Av­ru­pa’da or­ta­ya çı­kıp ka­pi­ta­lizm ve em­per­ya­liz­min et­ki­siy­le kop­ya­la­na­bi­lir bir mo­del ola­rak tüm dün­ya­ya ya­yıl­mış­tı. An­der­son’un çiz­di­ği çer­çe­ve­den Ba­tı­lı ulus dev­let­le­rin 11 Ey­lül son­ra­sı si­ya­sî ve top­lum­sal zih­ni­yet­le­ri­ne bak­tı­ğı­mız­da, bu ulus­la­rın kur­gu­su­nu oluş­tu­ran ana un­sur­lar­dan bi­ri olan “öte­ki” al­gı­sı­nın git­tik­çe bir kor­ku pa­ra­no­ya­sı­na dö­nüş­mek­te/dö­nüş­tü­rül­mek­te ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­ruz. Ba­tı­lı in­sa­nın zih­ni­ni her ge­çen gün bi­raz da­ha esir alan bu pa­ra­no­ya­nın gün­lük ha­ya­ta yan­sı­ma­sı “İs­la­mo­fo­bi” şek­lin­de ger­çek­le­şir­ken, ulus­la­ra­ra­sı po­li­ti­ka­da­ki iz­dü­şü­mü Müs­lü­man­la­rı he­def alan as­ke­rî sal­dı­rı­la­rın hak­lı­laş­tı­rıl­ma­sı ola­rak te­za­hür edi­yor.
İn­gi­liz yet­ki­li­le­rin 10 Ağus­tos’ta ka­mu­oyu­na “İn­gil­te­re’den ABD’ye gi­de­cek 10 yol­cu uça­ğı­nı he­def alan” bir te­rör sal­dı­rı­sı­nın en­gel­len­di­ği­ni açık­la­ma­sı­nın ar­dın­dan İn­gi­liz ka­mu­oyu­nun içi­ne düş­tü­ğü du­rum, tam da böy­le­si bir akıl tu­tul­ma­sı­na denk düş­mek­te­dir. İçiş­le­ri Ba­ka­nı John Re­id’in ifa­de­siy­le “tah­min edi­le­me­ye­cek bü­yük­lük­te” kay­ba yol aça­cak bu kor­kunç plan, uçak­lar ok­ya­nus üze­rin­de sey­re­der­ken el çan­ta­la­rı için­de yol­cu ka­bi­ni­ne so­kul­muş bu­lu­nan sı­vı pat­la­yı­cı­lar kul­la­nı­la­rak ger­çek­leş­ti­ri­le­cek­ti. İn­gi­liz Po­lis Teş­ki­la­tı Scot­land Yard ve İç İs­tih­ba­rat Teş­ki­la­tı MI5 ajan­la­rı­nın ay­lar­ca sü­ren ça­lış­ma­la­rı so­nu­cu açı­ğa çı­ka­rıl­dı­ğı id­di­a edi­len sal­dı­rı pla­nı ile il­gi­li ola­rak ay­nı gün Lon­dra ve Bir­ming­ham’da 69 ev ve iş­ye­ri­ne bas­kın dü­zen­len­di, 24 ki­şi gö­zal­tı­na alın­dı. Bun­lar­dan bi­ri kı­sa sü­re son­ra ser­best bı­ra­kıl­dı ve ge­ri­ye ka­lan 23 ki­şi­nin 19’unun kim­lik bil­gi­le­ri ba­sı­na da­ğı­tıl­dı.
Ta­ma­mı Müs­lü­man İn­gi­liz va­tan­da­şı olan bu ki­şi­le­rin yaş­la­rı 17 ile 35 ara­sın­da de­ği­şi­yor­du ve iç­le­rin­den üçü, İn­gi­liz ve Ame­ri­kan med­ya­sı­nın, al­tı­nı çi­ze­rek vur­gu­la­dı­ğı şek­liy­le, son­ra­dan İs­lam di­ni­ni seç­miş­ler­di. İki­si ka­dın 23 zan­lı ge­çen yıl 7 Tem­muz’da Lon­dra met­ro­sun­da ger­çek­le­şen ve 56 ki­şi­nin ölü­müy­le so­nuç­la­nan in­ti­har ey­lem­le­ri­nin ar­dın­dan yü­rür­lü­ğe gi­ren Te­rö­rizm Ya­sa­sı’na gö­re 28 gün hiç­bir res­mî suç­la­ma ol­mak­sı­zın gö­zal­tın­da tu­tu­lup sor­gu­la­na­bi­le­cek­ler­di. Ni­te­kim sor­gu­la­rın ar­dın­dan 23 ki­şi­nin 12’si ser­best bı­ra­kıl­dı. Ser­best bı­ra­kı­lan­lar ara­sın­da kim­li­ği açık­lan­ma­yan bir ka­dın ve 19 ya­şın­da­ki Don Ste­wart Whyte da bu­lu­nu­yor­du. Mu­ha­fa­za­kâr Par­ti üye­si es­ki bir po­li­ti­ka­cı­nın oğ­lu olan Whyte med­ya ba­kı­lır­sa he­nüz 6 ay ön­ce Müs­lü­man ol­muş­tu. 
Ge­ri­ye ka­lan 11 ki­şi Te­rö­rizm Ya­sa­sı’na gö­re fark­lı suç­la­ma­lar­la 21 Ağus­tos’ta ilk de­fa mah­ke­me­ye çı­ka­rıl­dı. Ah­med Ab­dul­lah Ali, Tan­vir Hus­sa­in, Umar Is­lam, Ara­fat Wa­he­ed Khan, As­sad Ali Sar­war, Adam Kha­tib, Ib­ra­him Sa­vant ve Wa­he­ed Za­man ci­na­yet iş­le­me­yi plan­la­mak ve te­rör ey­le­mi ha­zır­lı­ğın­da bu­lun­mak­la suç­lan­dı­lar. He­nüz 18’ini dol­dur­ma­dı­ğı için adı açık­la­na­ma­yan bir genç te­rör ey­le­mi ha­zır­lı­ğı ya­pan bir ki­şi­ye ge­re­ken mal­ze­me­le­ri te­min et­mek, Ah­met Ab­dul­lah Ali’nin eşi olan ye­di ay­lık bir ço­cuk an­ne­si Cos­sar Ali ile Meh­ran Hus­sa­in ise te­rö­rizm­le il­gi­li sa­hip ol­duk­la­rı bil­gi­le­ri po­li­se ak­tar­ma­mak id­di­asıy­la hâ­kim kar­şı­sın­day­dı­lar. Scot­land Yard’ın Te­rö­rizm­le Mü­ca­de­le Ma­sa­sı Şe­fi Pe­ter Clark, zan­lı­la­rın ev ve iş­yer­le­rin­de sı­vı pat­la­yı­cı­ya dö­nü­şe­bi­len kim­ya­sal mad­de­ler, bom­ba ya­pı­mın­da kul­la­nı­lan mal­ze­me­ler, pat­la­yı­cı ya­pı­mı­nı an­la­tan bir ki­tap ve ölüm­le­rin­den son­ra kul­la­nıl­ma­sı için ha­zır­lan­mış gö­rün­tü ka­yıt­la­rı ve not­lar gi­bi suç­lu ol­duk­la­rı­nı gös­te­ren güç­lü de­lil­ler bu­lun­du­ğu­nu be­lir­ti­yor­du.
10 Ağus­tos’tan son­ra alı­nan abar­tı­lı gü­ven­lik ted­bir­le­rin­den do­la­yı İn­gil­te­re’de­ki ha­va­alan­la­rı gün­ler­ce sü­re­cek bir kar­ma­şa­ya sü­rük­le­nir­ken, açık­la­ma­nın za­man­la­ma­sı­nın il­ginç­li­ği göz­ler­den kaç­mı­yor­du. Tam da İs­ra­il’in Lüb­nan’a dü­zen­le­di­ği sal­dı­rı­lar tüm dün­ya­da ol­du­ğu gi­bi İn­gi­liz ka­mu­oyun­da da bü­yük tep­ki uyan­dı­rır ve ar­dı adı­na pro­tes­to gös­te­ri­le­ri dü­zen­le­nir­ken, Müs­lü­man İn­gi­liz va­tan­daş­la­rı­nın bir kit­le­sel kat­li­am ha­zır­lı­ğı için­de ol­duk­la­rı­nın söy­len­me­si, 7 Tem­muz sal­dı­rı­la­rı­nın anı­sı, or­tak ha­fı­za­sın­da ga­yet ta­ze olan İn­gi­liz hal­kı­nı deh­şe­te dü­şür­me­ye yet­ti. Her ne ka­dar dev­let te­le­viz­yo­nu BBC mu­ha­bir­le­ri­nin ko­nu hak­kın­da­ki so­ru­la­rı­nı ya­nıt­la­yan ya da ılım­lı-sol The Gu­ar­di­an ga­ze­te­si­nin in­ter­net si­te­sin­de­ki Ser­best Yo­rum bö­lü­mü­ne me­saj gön­de­ren bin­ler­ce ki­şi te­rör pla­nın­dan ve yet­ki­li­le­rin açık­la­ma­la­rın­dan duy­duk­la­rı şüp­he­le­ri di­le ge­tir­se­ler de, hal­kın ge­nel tav­rı çok fark­lıy­dı.
İn­gil­te­re’ye gi­den ya da ora­dan ge­len Gü­ney As­ya­lı, Or­ta­do­ğu­lu ya da Müs­lü­man gö­rü­nüş­lü in­san­lar uçak­lar­da ve ha­va­alan­la­rın­da aşa­ğı­la­yı­cı mu­ame­le­le­re ma­ruz ka­lır­ken, med­ya ta­ra­fın­dan sa­de­ce Müs­lü­man ola­rak ye­ti­şen­le­ri de­ğil, kı­sa sü­re ön­ce Müs­lü­man olan­la­rı bi­le ca­na­va­ra dö­nüş­tü­ren bir inanç ola­rak su­nu­lan İs­lam baş­lı­ca he­def hâ­li­ne ge­ti­ri­li­yor­du. Böy­le­lik­le her Müs­lü­man’ın po­tan­si­yel bir te­rö­rist ola­ca­ğı fik­ri Ba­tı­lı­la­rın za­ten “öte­ki­ne” kar­şı ön­yar­gıy­la do­lu bi­lin­çal­tı­na bir da­ha çık­ma­ma­ca­sı­na yer­le­şir­ken, İn­gil­te­re’de ya­şa­yan ve ar­tık bi­rer “ola­ğan şüp­he­li” hâ­li­ne ge­len 1,6 mil­yon Müs­lü­man için ha­yat bi­raz da­ha zor­la­şı­yor­du.
Ni­te­kim Azın­lık­lar Ba­ka­nı Ruth Kelly 24 Ağus­tos’ta yap­tı­ğı açık­la­ma­da, son 20 yıl­dır sol si­ya­set ta­ra­fın­dan teş­vik edi­len “çok-kül­tür­lü­lük” yak­la­şı­mın ha­ta(!) ol­du­ğu­nu ve genç Müs­lü­man­la­rın ken­di­le­ri­ni ya­ban­cı­laş­mış his­set­me­le­ri­ne se­be­bi­yet ver­di­ği­ni öne sü­rü­yor­du. Tony Bla­ir’in üçün­cü dö­ne­mi­ne gi­ren ik­ti­da­rı sı­ra­sın­da­ki uy­gu­la­ma­la­rı yü­zün­den, adın­dan baş­ka sol­cu ol­du­ğu­nu çağ­rış­tı­ran hiç­bir un­su­ru kal­ma­yan İş­çi Par­ti’si­nin ba­ka­nı­nın bu açık­la­ma­sı “kor­ku­nun gü­cü­nün” en iyi gös­ter­ge­siy­di. Müs­lü­man­la­rın Ba­tı­lı bir top­lu­ma asi­mi­le ol­ma­dan uyum sağ­la­ma­la­rı tar­tış­ma­la­rın­da Kı­ta Av­ru­pa’sı­na sık sık ör­nek gös­te­ri­len İn­gil­te­re’nin en önem­li özel­li­ği olan “çok-kül­tür­lü­lük” ilk de­fa sol­dan he­def alı­nı­yor­du. İn­gi­liz ba­sı­nı­nın sağ ka­na­dı­nın ön­de ge­len tem­sil­ci­le­rin­den The Te­leg­raph ga­ze­te­si ta­ra­fın­dan ha­ra­ret­le kar­şı­la­nan Kelly’nin söz­le­ri, yap­tı­ğı ha­ta­la­rı sor­gu­la­mak­tan ka­çı­na­rak to­pu hep kar­şı ta­ra­fa atan bir si­ya­se­tin ge­lip va­ra­ca­ğı ye­rin biz­zat ken­di­si ol­du­ğu­nun da en ha­zin ör­ne­ği­ni teş­kil edi­yor.
İn­gil­te­re’nin Öz­be­kis­tan bü­yü­kel­çi­si iken İs­lam Ke­ri­mov re­ji­mi­nin bas­kı­cı uy­gu­la­ma­la­rı­nı ve Bla­ir hü­kü­me­ti­nin ona des­tek ver­me­si­ni açık­ça eleş­tir­di­ği için iki se­ne ön­ce gö­re­vin­den alı­nan Cra­ig Mur­ray, 18 Ağus­tos’ta The Gu­ar­di­an’da ya­yım­la­nan ma­ka­le­sin­de, zan­lı­la­rın hiç­bi­ri­nin uçak bi­le­ti al­ma­dı­ğı­nı, hat­ta bir­ço­ğu­nun pa­sa­por­tu­nun da­hi bu­lun­ma­dı­ğı­nı an­la­tı­yor­du. Müs­lü­man­la­ra kar­şı git­tik­çe bir ca­dı avı­na dö­nü­şen uy­gu­la­ma­la­ra dik­kat çe­ken Mur­ray, İn­gi­liz hal­kı­nı hem id­di­a edi­len bu plan, hem de on­dan ya­rar­lan­ma­ya ça­lı­şan po­li­ti­ka­cı­lar hak­kın­da şu söz­ler­le sar­ma­ya ça­lı­şı­yor­du: “Şüp­he­ci olun. Hem de çok, çok şüp­he­ci olun!” Evet, za­man şüp­he et­me za­ma­nı. Bi­zi kor­ku im­pa­ra­tor­lu­ğu­nun kâ­bus­la­rı­na çek­me­ye ça­lı­şan her­kes­ten ve her şey­den…

Paylaş Tavsiye Et