Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (December 2008) > Toplum > Türkiye’nin Obama’sı var mı?
Toplum
Türkiye’nin Obama’sı var mı?
Medaim Yanık

ABD Baş­ka­nı se­çi­len Hü­se­yin Ba­rack Oba­ma, si­yah kim­li­ği­ni yok say­ma­yan, ama si­ya­hî kim­lik üze­ri­ne de ku­ru­lu ol­ma­yan bir se­çim kam­pan­ya­sı yü­rüt­tü. Bu kam­pan­ya sa­ye­sin­de yal­nız si­yah­la­rın de­ğil, fark­lı kim­lik­ten Ame­ri­ka­lı­la­rın da oy­la­rı­nı al­dı. Oba­ma, si­ya­hî kim­li­ği ile uyum­lu bir tu­tum ve dav­ra­nış ser­gi­le­yen; kim­li­ği­nin tüm re­el zor­luk­la­rı­nı, in­sa­ni özel­lik­le­ri­ni ve ye­te­nek­le­ri­ni ön pla­na çı­ka­ra­rak aşa­bi­len ba­şa­rı­lı bir ör­nek. Oba­ma’nın bu özel­li­ği, Har­vard Hu­kuk Fa­kül­te­si’nde iken Har­vard Law Re­vi­ew ad­lı der­gi­nin edi­tör­lü­ğü­ne se­çil­me sü­re­cin­de de or­ta­ya çık­mış; be­yaz ve si­yah­lar­la be­ra­ber ça­lı­şa­rak 1887’den be­ri der­gi­nin ilk si­yah edi­tö­rü se­çil­miş­ti.

Sos­yal kim­lik­ler ile il­gi­li hak mü­ca­de­le­le­ri­ni üç dö­ne­me ayı­ra­bi­li­riz: Kim­lik öz­gür­lü­ğü mü­ca­de­le­si­nin er­ken dö­nem­le­rin­de, mü­ca­de­le bas­kı gö­ren kim­lik­te­ki ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ya­pı­lır. İkin­ci dö­nem­de di­ğer kim­lik­ler­de­ki ki­şi­ler de mü­ca­de­le­ye des­tek ve­rir; böy­le­ce mü­ca­de­le gü­cü ar­tar, yay­gın­la­şır ve res­mî hak­lar ka­za­nı­lır. Kim­li­ğin do­ğal ha­yat için­de bir so­run ol­mak­tan çık­tı­ğı üçün­cü dö­nem­de ise, fark­lı kim­lik­ler her­han­gi bir sos­yal ve si­ya­sal me­se­le­yi kim­lik­le­rin öte­sin­de be­ra­ber­ce hal­le­der­ler. Bu tas­nif­ten ha­re­ket­le Ame­ri­ka’nın bü­tü­nüy­le üçün­cü dö­ne­me gir­di­ği­ni söy­le­mek zor ol­sa da, Oba­ma ki­şi­sel ola­rak üçün­cü dö­ne­mi tem­sil edi­yor.
Oba­ma’nın çiz­gi­si Mal­colm X’ten fark­lı. Mal­colm X, ken­di­siy­le bir­lik­te mü­ca­de­le et­me­yi tek­lif eden be­yaz bir ka­dı­na ha­yır ce­va­bı ver­miş­ti; zi­ra he­nüz bi­rin­ci dö­nem ya­şan­mak­tay­dı. Hac­ca git­ti­ğin­de ırk ile il­gi­li dü­şün­ce­le­ri­nin bü­yük bir de­ği­şi­me uğ­ra­ma­sıy­la Mal­colm X, ar­tık be­yaz olan­lar­la be­ra­ber mü­ca­de­le ede­bi­le­cek nok­ta­ya gel­miş­ti. Mal­colm ki­şi­sel ola­rak ikin­ci dö­ne­me yak­laş­sa bi­le, top­lum he­nüz o aşa­ma­ya gel­me­miş­ti. Ni­te­kim dev­let­le bağ­lan­tı­lı güç­ler ta­ra­fın­dan öl­dü­rül­dü.
Bu tas­ni­fi Tür­ki­ye ger­çek­le­ri­ne uyar­la­dı­ğı­mız­da şöy­le bir man­za­ra or­ta­ya çı­kı­yor: Tür­ki­ye hem ba­şör­tü­sü hem de Kürt so­ru­nun­da ağır­lık­lı ola­rak bi­rin­ci dö­nem­de; na­di­ren ikin­ci dö­nem işa­ret­le­ri ve­ri­li­yor. Üçün­cü dö­ne­me ge­çe­bil­miş ki­şi­sel ba­şa­rı öy­kü­le­ri­ne ih­ti­ya­cı­mız var; me­se­la ba­şör­tü­sü­nün sos­yal ha­yat­ta ge­tir­di­ği kat­kı ve zor­lan­ma­la­rı ka­bul­len­miş, kim­li­ği­ni iç­sel­leş­tir­miş, bu kim­li­ğe sı­kı­şıp kal­ma­mış, ye­te­nek­le­ri ve uz­man­lı­ğı ile top­lu­ma önem­li kat­kı­lar­da bu­lu­nur ha­le gel­miş bir ba­şör­tü­lü­nün ger­çek ba­şa­rı öy­kü­sü­ne... Ay­nı şey­ler Kürt ve­ya Türk kim­lik si­ya­se­ti için de ge­çer­li. Et­nik kim­li­ği­ne sı­kı­şıp kal­mış olan bir Kürt, sa­de­ce Kürt­ler için bir şey söy­ler­ken; kim­li­ği­ni üze­ri­ne ya­kı­şan bir el­bi­se­ye dö­nüş­tü­ren bir Kürt, bu top­rak­la­rın tü­mü, hat­ta öte­si için de bir şey­ler söy­le­ye­bi­lir. Kı­sa­ca kim­li­ği, in­kar et­mek­si­zin ba­şa­rı ile ta­şı­mak, ama et­nik, di­nî vb. sos­yal kim­lik­le­rin sı­nır­la­rı­na sı­kı­şıp kal­ma­mak önem­li.
Oba­ma’nın ha­yat çiz­gi­si, bir ha­ki­kat ara­yı­şı yol­cu­lu­ğu de­ğil, bir ba­şa­rı öy­kü­sü. Bu ba­şa­rı Oba­ma’ya ait ol­du­ğu ka­dar, Ame­ri­kan dev­le­ti­nin ve be­yaz/si­yah tüm Ame­ri­ka­lı­la­rın da ba­şa­rı­sı. Tür­ki­ye’de ise he­nüz böy­le bir ba­şa­rı söz ko­nu­su de­ğil. En bü­yük so­run da, dev­le­tin kim­lik si­ya­se­ti­nin öte­si­ne ge­çe­bil­me yol­la­rı­nı ka­pat­mış ol­ma­sı.

Paylaş Tavsiye Et